آیت الله مصباحی مقدم مطرح کرد: کاهش اثرات دلار بر اقتصاد ایران/ حذف دلار از چرخه مبادلات
این کارشناس اقتصادی گفت: بانک مرکزی ایران با بانک مرکزی کشورهای طرف تجارت مانند چین، هند، روسیه، امارات، ترکیه و …که بیشترین فعالیت اقتصادی را دارند، مبادلات دوجانبه با پول طرف‌های معامله انجام دهد.
نرخ دلار بر اقتصاد ایران بسیار اثرگذار بوده و از آن نه تنها دولت، بلکه بخش خصوصی هم بسیار تاثیر می‌گیرد. بر همین اساس یکی از مهم‌ترین انتظارات از تصمیم‌گیران در سیاست‌های کلان کشور ایجاد ثبات و کاهش و از بین بردن نوسانات در این زمینه است، زیرا نوسان بالای نرخ دلار مضراتی به کشور وارد می‌سازد که جبران آن چنانچه قابل جبران باشد، به سختی انجام خواهد شد.
آیت الله غلامرضا مصباحی‌مقدم، کارشناس مسائل اقتصادی، نماینده سابق مجلس و عضو پیشین شورای پول و اعتبار در گفت‌وگو با خبرنگار ایبِنا درباره راهکارهای کاهش اثر دلار بر اقتصاد ایران و جلوگیری از آسیب‌های نوسانات آن بر نرخ‌ها گفت: فرهنگ عمومی جامعه برای دستیابی به کاهش اثر دلار بر اقتصاد ایران نیاز به اصلاح دارد. به این معنا، تقاضای دلار در کشور باید به تقاضای سایر ارزها تغییر پیدا کند. هر دلار مانند یک گلوله از سوی آمریکای دشمن به طرف ملت ایران است زیرا نقش آقایی را برای این کشور در جامعه جهانی پدید آورده، بنابراین چنانچه بتوانیم آن را از مبادلات کشور حذف کنیم خدمت بزرگی به مقاومت ملت ایران در برابر استکبار جهانی انجام داده‌ایم و به سهم خود که اندازه کمی هم محسوب می‌شود، نقش مقابله با این ارز را بازی کرده‌ایم.
وی در ادامه اضافه کرد: انجام معاملات غیر دلاری توسط دولت اکنون در حال انجام است که درباره آن هم از سال‌ها قبل اندیشیده شده بود. شاید سال ۸۴ بود که تلاش شد تا به جای دلار کم کم یورو جایگزین شود. این اتفاق ذخایر ارزی کشور ما را در خارج به تدریح تغییر داد و به جایی رساند که امروز نفت و سایر صادرات بخش دولتی غالبا با دلار معامله نمی‌شود، ولی شرکت‌های خصوصی چون با کشورهایی دست به مبادله می‌زنند که سر و کار آنها با دلار است، این رفتار را ندارند.
این کارشناس مسائل اقتصادی در این خصوص یادآور شد: مطبوعات، فضای مجازی و صدا و سیما حتی منابر می‌توانند بر این مسئله کار کنند، به طوری که دلار از چرخه داخل کشور ما خارج و به سایر ارزها تبدیل شود. راهکار دیگر کاهش نقش‌آفرینی دلار در کشور این است که بانک مرکزی ایران با بانک مرکزی کشورهای طرف تجارت مانند چین، هند، روسیه، امارات، ترکیه و … که بیشترین فعالیت اقتصادی را با ایران دارد، مبادلات دو جانبه با پول طرف‌های معامله انجام دهد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در این رابطه تصریح کرد: معنای جمله بالا این است که پول دوجانبه مبنای مبادلات قرار گیرد. البته نحوه محاسبه آن می‌تواند براساس یک ارز بین‌المللی باشد که از این طریق علاوه بر متنوع سازی سبد ارزی خارج کردن مبادلات ما از سلطه ارزهای جهان چه دلار و چه غیر دلار در دستور کار قرار گیرد. وقتی که مبادلات با چین ریال و یوان، با روسیه روبل و ریال، با ترکیه لیر و ریال، با اماردات درهم و ریال باشد هم جایگاه ریال بالا می‌رود و هم مبادلات از نیاز به سوئیفت و … فارغ می‌شود زیرا یکی از مشکلات موجود کانال سوئیفت است که با از بین بردن آن رفع خواهد شد. بدین روش بیش از ۶۰ درصد تجارت خارجی می‌تواند با ارز دو کشور مبادله شود و از موضوع ارزهای جهان رهایی یابد.
مصباحی مقدم در ادامه افزود: بخشی از تجارت کشور هم می‌تواند به شکل تهاتری صورت گیرد. مثلا بین ایران و پاکستان، ایران و عراق یا ایران و ترکیه چنانچه مبادلات تهاتری انجام شود نیاز به ارز واسطه از بین خواهد رفت و مسئله فوق کمک می‌کند تا احساس نیاز به ارزها مخصوصا دلار کاهش یابد.
