آیتالله غلامرضا مصباحی مقدم در گفت و گو با «کالاخبر» به مزایای عرضه محصولات در بورس کالا اشاره کرد و با بیان اینکه بورس کالا ویژگی هایی دارد که به رشد و پیشرفت اقتصادی کمک می کند، اظهار داشت: نخستین مزیت عرضه محصولات در بورس کالا ارائه کالاهای استاندارد است زیرا تا محصولی استاندارد نباشد قابل عرضه در بورس نیست بنابراین خریداران مطمئن اند اگر کالایی در بورس عرضه می شود رعایت استاندارد های کیفیت در مورد آن کالا صورت گرفته است.
وی اضافه کرد: مزیت دیگر شفافیت است زیرا هم عرضه کنندگان و هم تقاضاکنندگان در بورس کالا وارد معامله می شوند و معاملات کاملا به صورت شفاف صورت می گیرد و چند قیمتی در این بازار وجود ندارد، لذا علاوه بر شفافیت شاهد رقابت در بورس کالا هستیم به طوری که رقابت تنگاتنگی بین عرضه کنندگان و تقاضا کنندگان در بورس ایجاد می شود که رقابت سالمی است.
وی اضافه کرد: این رقابت سالم موجب می شود که کم ترین و واقعی ترین قیمت شکل بگیرد؛ از سوی دیگر عرضه محصولات در بورس کالا به تولیدکنندگان قابلیت پیش بینی کردن قیمت ها را می دهد و باعث می شود تا آنها براساس پیش بینی ها اقدام به تولید کنند علاوه بر اینکه ظرفیت هم در بورس برای تولید کننده بهتر تشخیص داده می شود.
آیتالله مصباحی مقدم در ادامه به قیمت گذاری دستوری اشاره کرد و گفت: اصولا رانت در جایی شکل می گیرد که دو قیمت وجود داشته باشد؛ طبعا یک قیمت، قیمتی است که دولت به صورت دستوری تعیین کرده و به بنگاه ها تکلیف می کند که آن را رعایت کنند ولی علاوه بر آن قیمت دیگری در بازار آزاد شکل می گیرد که قیمت دوم، قیمت اول را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و طبعا برای کسانیکه در بازار دوم کالاهای خود را عرضه می کنند یک رانتی شکل می گیرد؛ در واقع این افراد تلاش می کنند تا بتوانند سهمیه هایی که می خواهند به بازار کنترل شده عرضه کنند را کاهش دهند و با تعلل آن کالا را به بازار رسمی عرضه می کنند.
رئیس کمیته فقهی سازمان بورس عنوان کرد : در این صورت سود اصلی حاصل از اختلاف دو نرخ فوق به جیب واسطه میرود و با این اقدام شاهد پدیدههایی چون احتکار و تعلل در عرضه محصولات به بهانههای مختلف خواهیم بود لذا در مجموع قیمتگذاری دستوری به سود تولید نخواهد بود.
به گفته مصباحی مقدم، بورس کالا به عنوان یک رکن بازار سرمایه توانسته است طی سالهای، اخیر اقتصاد ایران را از معاملات غیرشفاف حوالهای نجات دهد و کشف قیمتها براساس عرضه و تقاضا را جایگزین قیمتگذاری دستوری کند؛ به این ترتیب اینکه کماکان عدهای موافق قیمتگذاری دستوری هستند نشاندهنده قدرت بالای واسطهها در اقتصاد ایران است.
به گفته وی، دولت به هر میزان که زمینه عرضه بیشتر و رونق معاملات بورس کالا را فراهم کند در وهله نخست به خود کمک کرده است زیرا شفافیت و رقابت دو اصل برای رونق اقتصادی است که از طریق بورس کالا میسر می شود.
وی افزود: در گذشته که بورس کالا وجود نداشت، بنگاههای بزرگ در بازارها جولان میدادند و مصرف کنندگان امکانی برای گرفتن حق خود نداشتند اما امروز به دلیل ایجاد شفافیت و امکان نظارتها، مجالی برای سوء استفاده این بنگاهها باقی نمانده و مصرف کنندگان نیز براساس رقابت به خرید مواد مورد نیازشان میپردازند لذا در صورت حمایتها از بورس کالا، این بورس در آینده میتواند به یکی از مراجع قیمتی کالاهای مهم ایرانی از قبیل محصولات پتروشیمی، فلزی و کشاورزی در منطقه تبدیل شود تا نقش ایران در روند قیمت کالاها اثرگذارتر شود.
پایان